Vegans consumeren geen voedingsmiddelen of producten die van dieren afkomstig zijn. Zo eten ze onder andere geen vlees, vis, eieren en zuivel maar dragen ze tegelijkertijd ook geen leer, zijde en wol omdat dit ook dierlijke producten zijn. Het kan nog eens een hele opgave zijn om dit allemaal bij te houden en soms zie je door de bomen het bos niet meer. Ook zijn er vrij veel producten die op het eerste oog vegan lijken, maar dat niet zijn als je je verdiept in de ingrediënten en hun herkomst. Wij hebben 10 van deze voedingsmiddelen voor je onderzocht en hieronder verder uitgelicht zodat je in de toekomst weet welke producten je beter kan laten liggen als je vegan bent.
Bier en wijn
Misschien wel de grootste tegenvaller onder vegans. Voor het klaren (helder maken) van de dranken worden verschillende hulpstoffen gebruikt. Deze kunnen plantaardig zijn, maar zijn in de praktijk vaak van dierlijke oorsprong. Zo wordt hiervoor bijvoorbeeld albumine (kippeneiwit), caseïne (melkeiwit), gelatine (gemalen bot en kraakbeen van zoogdieren) en vislijm (gedroogde blazen van vissen) gebruikt. Wat fabrikanten gebruiken hoeven ze bovendien vaak niet op hun etiket te zetten. Daarnaast wordt er soms honing toegevoegd aan bier, wat ook niet vegan is aangezien het wordt gemaakt door bijen (Van Doorn, 2023).
Aardappelchips
Je zou denken dat aardappelchips bestaat uit aardappel, plantaardige olie, zout en misschien wat kruiden/specerijen voor extra smaak, maar niets is minder waar. Aan veel soorten chips wordt melk- of weipoeder, kaaspoeder of lactose toegevoegd waardoor je het als vegan niet meer kan eten. Gelukkig bestaan er nog wel een hoop veganistische varianten, maar zorg wel dat je eerst goed naar de ingrediëntenlijst kijkt achterop de verpakking.
Worcestershiresaus
Deze saus is voor veel mensen onmisbaar in de keuken en voor velen een bekende tongbreker. Wat velen niet weten is dat deze saus niet veganistisch is. In de saus zit namelijk ansjovis, een klein visje met een unieke smaak. Als je een veganistisch alternatief wilt, kan je een theelepel sojasaus mengen met een theelepel azijn of citroensap.
Paneermeel
Paneermeel is onmisbaar als je een product een goed krokant jasje wilt geven. Echter wordt hier vaak ei aan toegevoegd voor de verbetering van textuur, smaak en kleur van het gepaneerde product. Kijk ook dus hier weer goed naar de verpakking om erachter te komen of het erin zit!
Karmijn
Karmijn, ook bekend als cochenille, cochineal, of E120 op voedseletiketten, is een natuurlijke rode kleurstof die wordt gewonnen uit de gedroogde vrouwelijke schildluis Dactylopius coccus Costa. Deze kleine insecten leven op cactussen en scheiden een helderrood pigment uit als bescherming tegen roofdieren.Om karmijn te maken, worden de vrouwelijke schildluizen geoogst, gedroogd en vervolgens vermalen tot een poeder. Dit poeder bevat het rode kleurpigment, dat vervolgens wordt geëxtraheerd met behulp van verschillende chemische processen. Karmijn wordt vaak gebruikt om rode en roze tinten te verkrijgen in voedingsproducten zoals snoep, gebak, vruchtensappen, yoghurt, en zelfs vleesproducten (ProVeg Nederland, 2019).
Brood
Brood is meestal veganistisch, maar sommige soorten brood en bakkerijproducten kunnen ingrediënten bevatten die niet veganistisch zijn. Zo kan er melk aan witbrood toegevoegd worden en soms ook eieren in zoete broden zoals brioche om een zachtere textuur te creëren. Daarnaast kunnen sommige E-nummers (additieven) die in brood worden gebruikt afkomstig zijn van dierlijke bronnen. E-nummers die regelmatig in brood voorkomen en dierlijke ingrediënten kunnen bevatten zijn: E322, E470 t/m E472f en E481 t/m E483 (Voedingscentrum, z.d.). Veganisten kunnen er ook voor kiezen om E-nummers te vermijden waarvan de herkomst niet duidelijk is.
Kauwgom
De meeste soorten kauwgom zijn veganistisch, maar let op! Soms wordt er dierlijk gelatine toegevoegd aan kauwgom als bindmiddel of textuurverbeteraar. Daarnaast komt het ook wel eens voor dat er schellak wordt gebruikt. Schellak is een natuurlijk hars dat wordt geproduceerd door de vrouwelijke lakschildluis. Het wordt soms gebruikt als glansmiddel op kauwgom. Een andere manier om kauwgom een glanslaagje te geven is het gebruik van bijenwas. Bijenwas is een bijenproduct en wordt daarom niet als veganistisch beschouwd.
Witte suiker
In de suikerindustrie wordt suikerriet- of suikerbietensap vaak gefilterd om onzuiverheden te verwijderen voordat het wordt gekristalliseerd. Soms wordt hiervoor een proces gebruikt dat kool van beenderen omvat. Beenderkool is gemaakt van verbrande dierlijke botten, meestal afkomstig van runderen. Dit proces, dat bekendstaat als “beenderkoolfiltratie,” kan de suiker ongeschikt maken voor veganisten. Dit hoeven producenten echter niet te vermelden op de verpakking, dus om hierachter te komen moet er contact opgenomen worden met de producent of moet er op de verpakking een veganistisch label te vinden zijn (The Vegetarian Resource Group, z.d.)
Smaakstoffen
Sommige smaakstoffen zijn van dierlijke oorsprong, zoals castoreum (bevergeil). Dit is een smaakstof afkomstig van de geurklieren van bevers. Het geeft een vanilleachtige smaak en is dus niet veganistisch. Het wordt als smaakstof gebruikt voor onder andere koekjes, cake, ijs en andere producten met vanillesmaak en is doorgaans enkel op het label te zien onder de noemer ‘natuurlijke smaakstof’.
Voedingssupplementen
Verschillende voedingssupplementen kunnen moeilijk veganistisch zijn vanwege de ingrediënten die worden gebruikt bij de productie ervan. Omega-3-supplementen worden vaak gemaakt van vis of visafgeleide ingrediënten. Wel zijn er veganistische alternatieven zoals algenolie beschikbaar. Vitamine D3 wordt meestal gewonnen uit lanoline, een wasachtige stof afkomstig van schapenwol. Veganistische vitamine D-supplementen bevatten meestal vitamine D2, die plantaardig is. Deze vorm neemt het lichaam echter minder goed op (Nederlandse Vereniging voor Veganisme, 2023).
Bronnen:
Van Doorn, W. (2023, 12 juli). Zijn wijn en bier vegan? Quest. https://www.quest.nl/mens/voeding/a44501757/wijn-bier-vegan/
Vegetarian Journal Mar/Apr 97 Sugar and Other Sweeteners — The Vegetarian Resource Group. (z.d.). https://www.vrg.org/journal/vj97mar/973sugar.htm
ProVeg Nederland. (2019, 10 oktober). Karmijn: Verstopte dierlijke stoffen in je eten. https://proveg.com/nl/blog/e120-karmijn/
Nederlandse Vereniging voor Veganisme. (2023, 4 april). Vitamine D – Nederlandse Vereniging voor Veganisme. https://www.veganisme.org/informatie/voedingsstoffen/vitamine-d/#:~:text=Let%20er%20wel%20op%20dat,is%20(bijvoorbeeld%20uit%20schapenwolvet).&text=Er%20bestaan%20ook%20vegan%20varianten%20uit%20bijvoorbeeld%20gist%20of%20korstmos.&text=Meestal%20staat%20op%20de%20verpakking,deze%20geschikt%20is%20voor%20veganisten.
Voedingscentrum. (z.d.). Hoe herken je dierlijke ingrediënten op het etiket? https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/veilig-eten-en-e-nummers/hoe-herken-je-dierlijke-e-nummers-op-het-etiket.aspx#:~:text=E%2Dnummers%20die%20dierlijke%20componenten,%3B%20E920%3B%20E966%3B%20E1518.
