Jodium

6 minuten leestijd•9 Juli, 2018

Jodium is de zwaarste van alle voedingsstoffen en toch is het de enige die je in een wolk kunt vinden. Het is waar – als je jodium in de atmosfeer spuit en er is voldoende vocht in de lucht, kun je het letterlijk laten regenen. En alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg is, is jodium ook een sleutelfactor om je in vorm te houden: van je lichaamstemperatuur tot je hersenen. Laten we jodium beter leren kennen.

Gebrek aan tijd?

Wat is jodium?

Jodium is een sporenelement. Van sporenelementen heeft je lichaam maar kleine hoeveelheden nodig. Ondanks dat je maar kleine hoeveelheden nodig hebt, is het wel belangrijk dat je deze binnenkrijgt. Ondanks voldoende jodium binnen krijgen, beïnvloedt de belangrijkste lichaamsfuncties. 

Gemiddeld heeft een volwassene 15-20 mg jodium in zijn lichaam. Bijna 80% ervan wordt aangetroffen in je schildklier, een klier in je nek waar veel hormonen worden geproduceerd. De rest zit in het bloed, de spieren en de eierstokken, als je die hebt.

Jodium wordt ook wel jodide genoemd. De twee zijn verschillende chemische vormen van hetzelfde element en kunnen beide in voedsel worden aangetroffen.

Gezondheidsvoordelen van jodium

Jodium heeft veel functies is ons lichaam. Het belangrijkste is dat het essentieel is voor de synthese van schildklierhormonen, die cruciaal zijn voor groei en metabolisme.

De belangrijkste functies van jodium zijn:

• Hersenontwikkeling: Jodium is nodig voor de synthese van schildklierhormonen, die nodig zijn voor de neurologische ontwikkeling van de baby tijdens de zwangerschap en zuigelingen.
• Metabolisme: jodium afhankelijke schildklierhormonen reguleren de eiwitsynthese en enzymactiviteit.
• Regulering van de lichaamstemperatuur: Schildklierhormonen zijn betrokken bij het bepalen van de stofwisseling van het lichaamStofwisseling is de hoeveelheid energie die je nodig hebt per tijdseenheid., die de lichaamstemperatuur beïnvloedt en bijgevolg de functie van enzymen die betrokken zijn bij kritieke lichaamsfuncties.

Als je jodiumtekort hebt, ben je kwetsbaarder voor de gevolgen van een nucleaire ramp. Wanneer dit gebeurt, komt radioactief jodium vrij in het milieu. Als je lichaam weinig jodium bevat, verhoogt het de jodium absorptiesnelheid in de schildklier. Onder normale omstandigheden zou dit nuttig zijn. Minder als het beschikbare jodium radioactief is.

Hoeveel jodium heb je nodig?

Gezonde volwassen hebben ongeveer 150 microgram jodium per dag nodig. Dat kan je uit ongeveer 130g gebakken kabeljauw halen. Tijdens zwangerschap of het geven van borstvoeding wordt geadviseerd 200 microgram tot je te nemen.Deze hoeveelheden reflecteren de aanbevolen inname (AI) zoals vastgesteld door de European Food Safety Authority (EFSA).

Jodium in voedingsmiddelen

Een van de beste bronnen van jodium is zeewier. Het heeft een bewonderenswaardig vermogen om jodium uit zeewater te verzamelen en te concentreren. Sommige soorten zeewier kunnen jodium concentraties bereiken tot 30.000 keer de hoeveelheid die beschikbaar is in het water om hen heen.

Naast zeewier zijn andere goede bronnen van jodium zuivelproducten, granen en eieren. Als het om groenten en fruit gaat, is hun jodiumgehalte sterk afhankelijk van het jodiumgehalte van de grond waarin de groenten worden verbouwd. Platen die worden gekweekt op jodiumarme grond en worden gebruikt in diervoeding, kunnen ook leiden tot een laag jodiumgehalte van vlees.

Om het risico van jodiumtekort te vermijden, hebben meer dan 70 landen wereldwijd zout jodering programma’s geïntroduceerd. Dit betekend dat tafelzout verrijkt is met jodium.

De beste bronnen van jodium zijn:

* Gebaseerd op de adequate inname (AI) voor gezonde volwassen mannen (150 mcg / dag) volgens de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA).

Toen de VS in 1924 zout jodering introduceerde, werd het IQ van het land daardoor met 15 punten verhoogd! Dit effect werd echter vooral waargenomen bij mensen met een jodiumtekort. Als je geen tekort hebt, zal het verhogen van je jodiuminname niet veel doen voor je IQ.

Wat als niet genoeg jodium binnenkrijgt?

Jodiumtekort is wereldwijd een ernstig probleem. 38% van de wereldbevolking leeft in gebieden met een slechte beschikbaarheid van jodium, zoals berggebieden en rivierdalen die vatbaar zijn voor overstroming.

Zelfs een mild jodiumtekort bij kinderen kan de neurologische ontwikkeling beïnvloeden en wordt in verband gebracht met een lager dan gemiddelde intelligentie, gemeten aan de hand van het IQ.

Bij volwassenen kan een milde tot matige tekortkoming de mentale functie en productiviteit belemmeren. Een jodiuminname van minder dan 10-20 mcg per dag kan leiden tot hypothyreoïdie, wat meestal gepaard gaat met struma. Goitre is een vergroting van de schildklier die resulteert in een zichtbare zwelling in de nek. Het is vooral gevaarlijk voor zwangere vrouwen, omdat het een miskraam kan veroorzaken, evenals een vertraging van de baby.

Groepen met een hoger risico op jodiumtekort:

• Mensen in regio’s met jodiumarme grond.
• Mensen die geen gejodeerd zout gebruiken: schattingen tot aan dat ongeveer 31% van de schoolkinderen wereldwijd geen toegang heeft tot gejodeerd zout.
• Zwangere vrouwen: Jodium is belangrijk voor de ontwikkeling van de foetus, wat de verhoogde jodiumbehoefte van zwangere vrouwen verklaart. Voldoende inname van jodium tijdens de zwangerschap is cruciaal om ernstige ontwikkelingsstoornissen te voorkomen.

Some foods, including soy, cassava, cabbage, broccoli and cauliflower, contain sSommige voedingsmiddelen, waaronder soja, cassave, kool, broccoli en bloemkool, bevatten stoffen die de opname van jodium in de schildklier verstoren. Als je niet genoeg jodium binnenkrijgt via je dieet, moet je wegblijven van deze voedingsmiddelen om te voorkomen dat je je inname verder beperkt.

Hoeveel jodium is te veel?

Het is zeer onwaarschijnlijk dat de meeste westerse diëten een gevaarlijk hoge hoeveelheid jodium bevatten. Als je echter een fan bent van de Aziatische keuken, wees dan voorzichtig met bepaalde soorten zeewier, zoals Kombu. Slechts 9 gram Kombu bevat 160 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid jodium. De veiligste en meest voorkomende soort zeewier is Nori, die in sushi wordt gebruikt. Een ander soort zeewier Wakame, wordt ook als veilig beschouwd in gematigde hoeveelheden, hoewel je moet vermijden om meer dan 10-12g Wakame per dag eten.

Als je na verloop van tijd veel jodium consumeert, zijn de symptomen die je zult ervaren vergelijkbaar met die van een tekort. Overmatige inname van jodium kan bijvoorbeeld ook leiden tot struma. Bijkomende bijwerkingen zijn hyperthyreoïdie, thyreoïditis en schildklierkanker.

Een extreme dosis van 2-3g (> 13.000 keer de AI) jodium wordt als dodelijk beschouwd en is gebruikt als zelfmoordmiddel. Om aan de veilige kant te blijven, moet je je jodiuminname beperken tot 600 microgram per dag.

Om te onthouden

Dit zijn de drie dingen die je over Jodium moet onthouden:

• Je hebt jodium nodig voor de synthese van schildklierhormonen, het op peil houden van je lichaamstemperatuur en neurologische ontwikkeling van de baby tijdens de zwangerschap en zuigelingen.
• De beste bron van jodium is zeewier, hoewel je voorzichtig moet zijn, aangezien sommige soorten tot 2000% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid kunnen bevatten. Andere goede bronnen jodium zijn zuivelproducten, granen en eieren.
• Zowel te weinig als teveel jodium is je dieet kan ernstig gevolgen voor de gezondheid hebben en je mentale functie en metabolisme aantasten.

Bang om essentiële voedingsstoffen te missen die je lichaam nodig heeft? Je kunt altijd onze Jake maaltijdvervangende shakes of een van onze maaltijdvervangende repen proberen.