Gezondheidsgevaren van overgewicht en obesitas

Wellicht een gevoelig onderwerp voor degenen die er mee dealen, is overgewicht. Voor een langere tijd in een calorieoverschot zitten met overgewicht als gevolg, brengt meerdere risico’s met zich mee. Namelijk het ontwikkelen van: een te hoge bloeddruk, hartinfarcten, diabetes en bepaalde soorten kanker. 

Obesitas kan ook andere klachten veroorzaken, van een verlaagd zelfbeeld tot aan depressies. Veel van deze negatieve gevolgen zijn op te lossen door gewichtsverlies. Het verliezen van gewicht zou zelfs als levensreddend kunnen worden ervaren, en dat maakt het zo belangrijk dat dit onderwerp wordt besproken. Verder in de blog worden verschillende risico’s toegelicht en 6 belangrijke tips om gewicht te verliezen. 

Onderzoek vertelt dat het handhaven van een calorietekort zorgt voor gezond ouder worden. De reden hierachter is dat een calorietekort metabolische energiebesparingen activeert, wat een betere regulatie van groei en herstel in cellen mogelijk maakt. Het lichaam kan zijn calorische energie dus beter gebruiken (1).

Nu volgen een aantal aandoeningen die in verband zijn gebracht met overgewicht/obesitas.

Te hoge bloeddruk 

Obesitas gaat vaak gepaard met een te hoge bloeddruk. De combinatie hiertussen heeft gevolgen voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Reden hiervoor is het vasthouden van natrium en de hiermee gepaarde toename van de vaatweerstand, het bloedvolume en het hartvolume. 

Dyslipidemie

Dyslipidemie is een afwijking in de stofwisseling van lipiden (vetten) wat zorgt voor afwijkingen in de samenstelling van vetten in het bloed. De 2 belangrijkste vetten in het bloed zijn cholesterol en triglyceriden. Een hoger gewicht staat in verband met een verhoogd gehalte aan cholesterol in het bloed, studies hebben aangetoond dat obesitas is gekoppeld aan een hoger cholesterolgehalte in het bloed (2). Het eten van veel verzadigde vetten heeft ook een nadelig effect. Druppeltjes cholesterol met een lage dichtheid (LDL) zijn ongezond, die hopen zich in de wand van onze vaten op waardoor deze vernauwen. De risico’s van een te hoge waarde van LDL zijn: hartinfarcten en andere vaatziekten (6).

Diabetes

Overgewicht is de grootste factor voor diabetes (type 2). De voornaamste reden hiervan is een slechte balans tussen de calorieinname en het energiegebruik/de verbranding. 

De hoogte van de kans op diabetes is in verband met de ernst van het overgewicht. Bijvoorbeeld: Een man met een leeftijd van 40-45 jaar met redelijk overgewicht heeft 4 keer meer kans op diabetes dan een man met dezelfde leeftijd zonder overgewicht. En een man (van dezelfde leeftijd) met ernstig overgewicht heeft 14 keer meer kans op diabetes (3). Verder zorgt lichamelijke inactiviteit ook voor een verhoogd risico op diabetes type 2.

Galstenen

Het risico op galstenen is groter met overgewicht. Vrouwen met een BMI hoger dan 40 hebben jaarlijks het risico van 2%. Vergeleken met vrouwen met een BMI onder de 24 is het risico jaarlijks slechts 0,3% (4).

Soorten kanker

Overgewicht en obesitas wordt gelinkt aan verschillende soorten kanker: Dikke darm kanker, borstkanker, baarmoederhalskanker en meer. De kans neemt toe als het BMI hoger is dan 29.

Psychosociale aspecten van obesitas

Emotionele klachten

Onderzoek koppelt obesitas aan psychologische afwijkingen en emotionele schade. Dit is gebaseerd op gemeenschappelijke en klinische studies van patiënten die een behandeling willen. Europees onderzoek heeft een verband gevonden tussen mensen met obesitas en emotionele klachten (5). Ook kan er een slecht zelfbeeld worden gecreëerd dankzij een slecht ‘body image’, vooral bij vrouwen. Het ‘body image’ is het beeld over de lichaamsgrootte en het uiterlijk wat het emotionele zelfbeeld beïnvloedt. 

Gewichtsverlies

Als je moeite hebt met het verliezen van gewicht, zijn hier een aantal cruciale tips die met elkaar te combineren zijn om een gezondere lifestyle te krijgen:

1. Drink voldoende water
   Door voldoende te hydrateren is je vochtbalans op peil en kunnen veel processen in het lichaam goed blijven lopen. Dit heeft ook een positief effect op je verzadigingsgevoel, je energiegehalte en meer. Door altijd een flesje water bij je te hebben, maak je het jezelf makkelijker. Vervang suikerhoudende dranken door water.
2. Verhoog je eiwitinname
   Eiwitten zijn een goede vorm van brandstof en dragen bij aan het opbouwen van je spieren. Bovendien zorgen ze ook voor een goed verzadigingsgevoel.
3. Voldoende slapen
   Goed slapen zorgt natuurlijk voor het verkrijgen van energie. Maar ook zorgt het voor een remmende werking op het hongergevoel. Tijdens de slaap krijgen spieren ook de kans om te herstellen na een training.
4. Het in stand houden van een calorietekort
   Door meer energie te verbranden dan dat er binnenkomt, zal het lichaam overgaan op de vetverbranding. Ook wel het lastigste onderdeel.
5. Het eten van veel vezels
   Wanneer je vezelrijke voeding eet, zul je je langer gevuld voelen en minder snel last krijgen van een hongerig gevoel.
6. Bewegen
   Blijven bewegen valt niet te missen als je als doel hebt om wat gewicht te verliezen. Hierdoor zul je op een gezonde manier meer verbranden. Zoek een vorm van beweging die voor jou werkt waardoor je het leuk vindt.

Nog een goed hulpmiddel om je calorie inname laag proberen te houden zijn de Light Shakes van Jake. Ze ondersteunen je om je calorie inname laag te houden, je waterinname hoog te houden én dankzij de vezels ervaar je een verzadigd gevoel voor 3 à 4 uur lang.

Bron:

1. “Caloric Restriction Delays Disease Onset and Mortality in Rhesus Monkeys.” By R.J. Colman, R.M. Anderson, S.C. Johnson, C. Cruzen, H.A. Simmons, J.W. Kemnitz, R. Weindruch, E.K. Kastman, K.J. Kosmatka, T.M. Beasley, D.B. Allison. Science, Vol. 324 Issue 5937, July 9, 2009.
2. Hershcopf, R.J., D. Elahi and R. Andres, 1982. Longitudinal changes in serum cholesterol in man: an epidemiologic search for an etiology. J. Chronic. Dis. 35: 101-114.
3. Baan CA., Bos G., en Jacobs-van der Bruggen MAM. Modeling chronic diseases: the diabetes module. Justification of (new) input data. RIVM-rapport: 260801001. Bilthoven: RIVM, 2005.
4. Stampfer, M.J., K.M. Maclure, G.A. Colditz, J.E. Manson and W.C. Willett, 1992. Risk of symptomatic gallstones in women with severe obesity. Am. J. Clin. Nutr., 55: 52-658.
5. Lissau, I. and T.I. Sorensen, 1994. Parental neglect during childhood and increased risk of obesity in young adulthood. Lancet, 343: 324-327.
6. Leyden Academy, https://www.leydenacademy.nl/hoogcholesterol/
7. . A. K. A., . M. S., . M. M. A., & . A. K. (2003). Health Risks of Overweight and Obesity – An Over View. Pakistan Journal of Nutrition, 2(6), 350–360. https://doi.org/10.3923/pjn.2003.350.360