Winkelmand

Het is een veelvoorkomend dilemma in de supermarkt: je staat in het gangpad tussen een gewoon product en een biologische versie ervan. Je instinct en alle marketing tekens vertellen je dat biologisch beter moet zijn, maar je geest worstelt om een rationele reden waarom. De romantische ‘back-to-nature’ aantrekkingskracht van biologisch voedsel is sterk en moeilijk te overtreffen, maar voor de liefde voor feiten en rationele supermarkt beslissingen, laten we het proberen. Hier is een overzicht van wat biologisch voedsel werkelijk is en hoe het zich verhoudt tot zijn niet-biologische buren op de plank.

Biologisch voedsel, wat is dat ook alweer?

Biologisch voedsel is voedsel dat wordt geproduceerd door middel van biologische landbouw. Dat betekent zonder enige synthetische pesticiden, meststoffen genetisch gemodificeerde organismen, antibiotica of groeihormonen. Biologische landbouw maakt gebruik van technieken zoals vruchtwisseling en begeleidende aanplant, die de biodiversiteit en de bodemkwaliteit op de lange termijn bevorderen. Dat is de zwart-wit definitie. Om het evenwicht te houden, is het belangrijk om een paar punten te verduidelijken.

Allereerst betekent het niet gebruiken van synthetische pesticiden niet dat je geen pesticiden gebruikt. Al dan niet biologisch geteeld, gewassen zijn kwetsbaar voor roofdieren en ziekten, en pesticiden zijn nodig om ze te beschermen. Zowel biologische als gangbare landbouw maakt gebruik van een combinatie van natuurlijke en synthetische pesticidenSource: PAN UK.

Daarnaast hoewel biologische landbouw het gebruik van antibiotica bij vee over het algemeen verbiedt, kan het met beperkingen worden toegestaan wanneer alternatieve behandelingen niet geschikt zijn. Last but not least worden vruchtwisseling en andere bodem verbetertechnieken niet uitsluitend gebruikt door biologische boeren. Gangbare producenten maken er ook gebruik van om de vruchtbaarheid en gewasopbrengst te verbeteren.

Zowel biologische als gangbare landbouw hebben voor- en nadelen. Toch staat de publieke opinie vaak positiever tegenover biologisch geproduceerd voedsel, en veel consumenten vinden het beter voor het milieu, voedzamer, gezonder en veiliger dan gangbaar geteelde productenSource: Swedish University of Agricultural Sciences.

Maar is dat ook echt zo? Laten we een kijken hoe biologische producten zich verhouden tot niet-biologische producten.

Nutritionele waarde van biologisch voedsel

Als het gaat om macronutriënten, vitamines en mineralen, zijn er over het algemeen geen betekenisvolle verschillenSource: Environmental Health tussen biologisch en niet-biologische producten. De beschikbare gegevens wijzen op slechts twee uitzonderlijke gevallen: biologische vlees en koemelk.

Biologische koemelk bevat ongeveer 50% meer aan totale omega-3-vetzurenSource: British Journal of Nutritiondan gangbare melk. Gegevens over biologisch vlees zijn minder consistent met betrekking tot de grootte van het effect, maar ze vertonen nog steeds een significant hoger gehalte aan omega-3-vetzurenSource: British Journal of Nutrition in rundvlees, lam en varkensvlees in vergelijking met conventioneel vlees.

Giftige metalen in biologische en niet-biologische voedingsmiddelen

De samenstelling van bodem en pesticiden heeft niet alleen invloed op het voedingsprofiel van gewassen, maar ook op de aanwezigheid van giftige metalen in de producten. In huidig onderzoek wordt geen verschil gevonden tussen biologische en gangbaar geteelde gewassen als het gaat om de concentraties lood, kwik en arseen. Er zijn aanwijzingen voor significant hogere cadmium concentraties in gangbaar geteelde gewassen in vergelijking met biologische gewassenSource: British Journal of Nutrition. Vanwege inconsistenties in de analyses moeten de omvang en significantie van deze verschillen echter nog worden gespecificeerd.

Antibioticaresistente bacteriën

En duidelijk verschil tussen biologische en conventionele landbouw is het gebruik van antibiotica. De conventionele landbouw is alleen behandeling toepassing in speciale gevallen toegestaan. Het maakt een verschil, wanneer tot 4 keer minder antibiotica die wordt gebruikt in de biologische koeienfokkerij en tot 15 keer minder in de biologische varkenshouderij in vergelijking met conventionele productie.

De antibiotica zelf zijn echter geen potentieel gezondheidsrisico voor ons, omdat producten van dieren die met antibiotica zijn behandelend pas na een bepaalde tijd voor de menselijke consumptie mogen worden gebruikt. Dit betekent dat het dier en dus het dierlijke product op dat moment vrij zijn van antibioticaresiduen.

Het probleem met het gebruik van antibiotica in de landbouw heeft te maken met antibioticaresistente bacteriën zoals E. coli, salmonella en campylobacter. Als antibioticaresistente bacteriën een infectie veroorzaken bij mensen, kan de behandeling erg moeilijk zijn. Het is belangrijk op te merken dat niet alle antibiotica behandelingen kunnen leiden tot antibioticaresistentie bij mensen. En ook: minder antibioticagebruik in de biologische landbouw betekent niet per se dat biologisch vlees vrij is van antibioticaresistente bacteriën. Uitgebreide studies over dit onderwerp zijn beperkt, maar gegevens uit NederlandSource: International Journal of Food Microbiology en de VSSource: Applied and Environmental Microbiology laten zien dat sommige biologische vleesproducten in de detailhandel ook resistente bacteriën bevatten, soms in vergelijkbare niveaus als conventioneel vlees.

Pesticiden

Veiligheid in de context van biologische voedingsmiddelen wordt algemeen aangenomen op basis van de afwezigheid van synthetische stoffen in het productieproces. Van sommige organische pesticiden, zoals kopersulfaat en pyrethrum, is echter aangetoond dat ze minstens even giftig zijn als de synthetische chloorpyrifos en chloorthalonilSource: Scientific American. Het doel van dit te noemen is niet om je van elk soort voedsel af te schrikken. Maar een pesticide is een pesticide. En alleen omdat het van nature voorkomt, wil nog niet zeggen dat het onschadelijk is.

Het is waar dat er residuen van bestrijdingsmiddelen kunnen zitten in zowel biologisch als niet-biologisch voedsel. Het is ook waar dat biologisch voedsel aanzienlijk minder residuen van bestrijdingsmiddelen bevat dan niet-biologisch voedsel. De pesticiden niveaus in zowel biologisch als niet-biologisch voedsel liggen echter ver onder de vastgestelde richtlijnen voor wat veilig is. Een studie in Denemarken schatte dat het risico van cumulatieve negatieve gezondheidseffectenSource: Food and Chemical Toxicologyvan residuen van bestrijdingsmiddelen in voedsel vergelijkbaar is met dat van een glas wijn om de drie maanden. Ontwikkelingslanden, waar voedselvoorschriften niet van kracht zijn of die niet streng worden gehandhaafd, kunnen een ander risiconiveau hebben. Als je echter in het Westen woont, hoef je je geen zorgen te maken over pesticiden uit voedsel. Biologisch of niet.

Het milieu

Biologische landbouw kan het milieu ten goede komen door de bodemkwaliteit te verbeteren en de biodiversiteitSource: British Ecological Societyte bevorderen. De impact op het milieu is echter een veel breder onderwerp.

De hoeveelheid beschikbare gegevens voor een vergelijking tussen biologische en conventionele voedingsmiddelen is niet overweldigend. Voor zover we wetenSource: Our World in Data, is er geen duidelijke winnaar. De meest sluitende resultaten zijn op het gebied van land- en energiegebruik. Biologische landbouw vereist aanzienlijk meer land dan gangbare landbouw en veel minder energie, als je rekening houdt met de energie die nodig is om synthetische pesticiden en kunstmest te produceren. Als het gaat om andere omgevingsfactoren, zoals de uitstoot van broeikasgassen, is de waarheid dat het echt afhangt van het soort voedsel.

Dus als je in de eerste plaats biologisch kiest om de impact op het milieu te verminderen, is je beste strategie niet om over de hele linie biologisch te gaan eten. Als je kiest voor biologische peulvruchten en fruit, maar conventionele granen, groenten en dierlijke producten kiest, heb je een lagere totale uitstoot van broeikasgassen dan wanneer je alleen voor conventioneel of alleen biologisch kiest.

Daarnaast hebben bepaalde soorten voedsel, met name rundvlees, schapenvlees en varkensvlees, een significant hogere milieu-impact dan zuivel, eieren en plantaardige producten. Dat klopt ongeacht hoe biologische ze zijn geproduceerd. Daarom heeft welk voedsel je kiest in wezen meer betekenis voor het milieu dan hoe het werd geproduceerd.

Biologisch of conventioneel?

Terug naar het gangpad van de supermarkt. Voordat je je door je instincten of aannames in een bepaalde richting laat duwen, moet je beslissen wat belangrijk voor jezelf is bij het maken van voedselkeuzes.

Als je je voeding voordeel wilt maximaliseren en je kiest voor rund-, lam-, varkensvlees- of koemelk, kun je beter biologisch kiezen, het levert meer omega-3-vetzuren. Maar als je antibioticaresistente bacteriën in je voedsel probeert te vermijden, kan een biologisch label je dat niet garanderen. Maak je je zorgen over het milieu? Je kunt alles biologische kopen en toch een slechtere impact op het milieu hebben dan wanneer je alleen conventioneel voedsel zou kiezen. Als je de beste milieu keuzes wilt maken, is welk voedsel je kiest belangrijker dan hoe het is geproduceerd.

Het komt erop neer dat een ‘biologisch’ label niet ‘gezonder’, ‘veiliger’ of ‘beter voor het milieu’ betekent. In ieder geval niet over de hele linie. Dus als je rationele voedselkeuzes wilt maken, weet dan wat je prioriteiten zijn en beslis per geval of product.

Bang om essentiële voedingsstoffen te missen die je lichaam nodig heeft? Je kunt altijd onze Jake maaltijdvervangende shakes of een van onze heerlijke maaltijdvervangende repenproberen.

Verkrijgbaar in 6 smaken

Probeer nu de Jake Shakes!